์ธ์ง๋ฐ๋ฌ(Cognitive Development)๊ณผ ์ธ์ด ๐ฃ๐ถ
๋ฐ๋ฌ์ ๊ฐ๋ ์ ์ดํด
- ๋ฐ๋ฌ: ์ด๋ป๊ฒ ํ๊ฒฝ์ ๋
ธ์ถ ๋๋๋์ ๋ฐ๋ผ, ์ธ์ด์ ์ํด/์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ์ ์ํด ํฌ๊ฒ ์ข์ฐ๋๋ค. ์ ์ ์ ์์ + ํ๊ฒฝ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ง๋๋๋์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ๋ฌ์ด ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ฌ์ ๊ฐ์ธ์ฐจ์ ์์ญ๊ณผ ๋๊ตฌ์๊ฒ๋ ์๋ ์์ญ์ผ๋ก ๋๋์ง๋ง, ‘์ธ์ง๋ฐ๋ฌ’ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ orderly, predictableํ๋ค. ์๋๋ ๋ค๋ฅด์ง๋ง, ๊ณผ์ ์์ฒด๋ ๋น์ทํ๋ค.
- Development in orderly and predictable patterns
- Development at different rates
- Brain & Cognition
- ๋์ ํน์ง
- ํธ์ฌํ( lateralization ) : ์ข๋์ ์ฐ๋, ์ด๋ ํ์ชฝ์ ์น์ฐ์น์ง ์๋๋ก ํ๋ ๊ต์ก. ์ด๊ฒ์ ์ฐํฉํ ์ ์๋ ๊ต์ก์ ํด์ผํ๋ค.
- ๋จ์์ฑ( modularity ) : ๋๋ ํน์ ๋ถ์ผ๋ง๋ค ๊ฐ๊ฐ์ ํน์ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ๋ค, ์ ๋์ฝ/์ธก๋์ฝ(๋ฒ ๋ฅด๋์ผ ์์ญ, ์ธ์ด์ ์ ์ฐฝ์ฑ์ด ๋จ์ด์ง๊ฑฐ๋, ๋ง์ ์ ์ฐฝํ์ง๋ง ์์๋ค์ ์ ์๋ ๋ง์ ํ๋ค)/ํ๋์ฝ(์๊ฐ์ ์ธ ์์ญ)
- ๊ฐ์์ฑ( plasticity ) : ๋๊ฐ ์ค์ค๋ก ํ๋ณตํ๊ณ ๊ตฌ์กฐ์กฐ์ ํ๋ ํน์ฑ, ๋์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ ํ ๋ณ๊ฒฝ ๋ถ๊ฐ๊ฐ ์๋๋ผ๋ ๋ป. ๋์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ๋ณ๊ฒฝ๋ ์ ์๋ค๋ ์๋ฏธ, ํ์ฑํ ๋๋ ๋ถ๋ถ์ด ๋์ค์ ํจ์ฌ ์ปค์ง ์ ์๋ค๋ ์๋ฏธ. ์ฐ๋ฉด ์ธ์๋ก ํ์ฑํ๋๋ ๊ฒ์ด ๋์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ์ ์ ์ผ๋ก ์ต์ํ ๊ฑด ์์ ์ ์์ง๋ง ํ๊ฒฝ์ ์ผ๋ก ์ต์ํ๊ฒ ์ฐ์ตํ๋ฉด ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ ๋ฐ๊ฟ ์ ์๋ค.
- ๋๊ธฐ๋ฐ ํ์ต
- ์๋
์ค ํ์ฑ์๋ ‘๊ธฐ์ด์ ์ธ ๋ด์ฉ’์ ์ถฉ์คํ๊ฒ ์ตํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค.
- ์ ์ด๋ ฅ์ด ๋์ ๋ด์ฉ์ ๋จผ์ ๋ฐฐ์์ผ ํ๋ค.
- ๋๋ ‘๋ฐ๋ปํ ๋ณดํธ’์์ ๋ฐ๋ฌ์ด ์ ๋๋ค. ์ง๋ฅ์ด ์ฑ์ฅํ๋ ค๋ฉด ๋ฐ๋ปํ ๋ณดํธ(์ ์์ , ์ง์ ์ผ๋ก ํ๋ถํ ํ๊ฒฝ์ด ๋ ๋ฐ๋ฌ์ ๊ธ์ ์ ์ํฅ์ ๋ผ์น๋ค)๊ฐ ํ์ํ๋ค.
- ์ ์์ - ์ค์ํด๋ ์ดํดํด์ฃผ๊ธฐ.
- ์ง์ – ์์ด๋ค์ด ํ์ํ ์ ์๋ ๊ฒ๋ค์ ๋ง์ด ๋ง๋ค์ด์ค์ผ ํ๋ค.
- ๋์ ํน์ง
Piaget ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ ๋จ๊ณ, ์ด๋ก ์ ์๋ฏธ์ ํ๊ณ
- ๋์ด๋ณ๋ก ์ธ์ง ๋จ๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค.
- ์ธ์ง ๋ฐ๋ฌ๊ณผ์ (๋ํ – ์กฐ์ – ํํ)
- ์ธ์ง ๋ฐ๋ฌ์ด๋ ์๊ณ ์๋ ์ง์์ ์์ด ๋์ด๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ‘์๊ฐํ๋ ๋ฐฉ์์ ๋ณํ’๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค.
- ๋์(scheme) : ์ฌ๋๋ค๋ง๋ค ๊ฐ๊ณ ์๋ ์ธ์์ ๊ฐ๋ , ์ฌ๊ณ ํจํด, ์กฐ์, ์ฌ๊ณ ์ฒด๊ณ
- ํํํ(equilibrium) : ์ธ์ง์ ํ๋ฑ ์ํ. ์ด๊ฒ ๊นจ์ง๋ฉด ๋ฐฐ์์ด ์ผ์ด๋๋ค. ์ฆ ์ธ์ง์ ๋ถํ๋ฑ์ด ๋ฐ๋ฌ์ ์ฃผ์ ์๋๋ ฅ์ด ๋๋ค๋ ์๋ฏธ.
- ๋์ํ(organization) : ๋์์ ํ์ฑํ๊ณ ์ดํดํ๋ ๊ณผ์ . ์ ์(adaptation) = ์กฐ์ (accommodation) + ๋ํ(assimilation)
- ์ฒ์ A๋ณ์ ๋น ๋ schema๊ฐ ๋ง๋ค์ด์ง๊ณ , B๋ณ๋ ๋๊ฐ์ด ๋นจ๋ฉด ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ์ํ(๋ํ(assimilation)) = ํํ์ํ
- ๊ทผ๋ฐ ๋นจ๋๋ก ๋จน๋ ์๋ก์ด ๊ฒฝํ์ด ๋ค์ด์ด.
- ๊ทธ๋ผ ๋นํํ์ํ(disequ~)๊ฐ ์์๋จ.
- ์ด ๋นํํ์ํ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ฉด์, ์ฆ ์ด์ ์ ๋์์ ์์ ํ๋ฉด์ ์กฐ์ (accommodation)์ ํ๊ฒ ๋๋ค.
- ์ธ์ง ๋ฐ๋ฌ๋จ๊ณ
- ๊ฐ๊ฐ ์ด๋๊ธฐ->์ ์กฐ์๊ธฐ->๊ตฌ์ฒด์ ์กฐ์๊ธฐ->ํ์์ ์กฐ์๊ธฐ
- ๊ฐ๊ฐ์ด๋๊ธฐ : ๊ฐ๊ฐ์ ํตํด์ ์ธ์์ ๋ฐฐ์ฐ๊ณ ๋์์ ๋ฐ๋ฌ ์ํค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋์์์์ฑ(??) ํ๋.
- ์ ์กฐ์๊ธฐ : one-way์ ์ฌ๊ณ , ์๊ธฐ์ค์ฌ์ฑ(์๊ธฐ์ค์ฌ์ ์ผ๋ก ์๊ฐํ๋ ๊ฒ), ๋ณด์กด๊ฐ๋ ๋ฏธ์ฑ์, ์์ง ๋ณํ/๊ฐ์ญ์ฑ/์ฒด๊ณ์ ์ถ๋ก ์ ์ ํ์ด ์๋ค.
- ๊ตฌ์ฒด์ ์กฐ์๊ธฐ : ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๊ฒ์๋ง Operate์ด ๊ฐ๋ฅ, ํ๋ ์ค์ฌ์ , ๋ณด์กด๊ฐ๋ /์ฒด๊ณ์ ์ถ๋ก /์์ดํ(๋์์ ๊ธธ์ด, ๋ฌด๊ฒ, ๋ถํผ ๋ฑ ํฐ/์์ ์์๋๋ก ๋ฐฐ์ดํ๋ ๋ฅ๋ ฅ)์ ๋ถ๋ฅ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํด์ง
- ํ์์ ์กฐ์๊ธฐ(11์ธ-์ฑ์ธ) : ์ถ์์ ์ธ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ, ์ถ์์ ์ธ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ผ๋ฐํ ํ ์ ์๋ ์๊ธฐ.
- ๋๋ถ๋ถ์ ์ค/๊ณ ๋ฑํ๊ต ๊ต์ก๊ณผ์ ์ด ํ์์ ์กฐ์๊ธฐ์ ๋ง์ถฐ์ ธ ์์ผ๋, ๋๋ค์์ ํ์๋ค์ด ์์ง ๊ตฌ์ฒด์ ์กฐ์๊ธฐ์ ๋จธ๋ฌผ๋ฌ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ถ์์ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ์ํ ๊ตฌ์ฒด์ ๊ฒฝํ์ด ๋งค์ฐ ํ์ํ๋ค.
- ๊ฐ๊ฐ ์ด๋๊ธฐ->์ ์กฐ์๊ธฐ->๊ตฌ์ฒด์ ์กฐ์๊ธฐ->ํ์์ ์กฐ์๊ธฐ
- ์๋ฏธ
- ๊ฐ๊ธฐ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๋ น์ ๋จ๊ณ๋ฅผ ๋งํด์ค๋ค.
- ํ์ต์ ๋ฐ๋ผ๋ณด๋ ๊ด์ ์ ๋ณํ
- ์ ๋ณด๋ฅผ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฐ์๋ค์ด๊ณ ๊ท์น์ ์ ์ฉ์ํค๋ ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ด -> ํ์ต์ ์ค์ค๋ก ์ดํด๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํด ๋๊ฐ๋ ์ ๊ทน์ ์ธ ๊ณผ์
- ๊ต์ก๊ณผ์ ์์ ์ํฅ
- ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๊ฒฝํ์ ์ ์ํ ํ ์ถ์์ ๊ฐ๋ ์ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์์ !!
- ๋นํ
- ์ฐ๋ น์ด ๋ฎ์ ์๋์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณผ์ํ๊ฐํจ. ๋ฐ๋๋ก ์ฐ๋ น ๋์ ์์ด๋ค์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณผ๋ํ๊ฐํจ.
- ํน์ ์ฌ๊ณ ๋ฅ๋ ฅ์ด ๋ฐ๋ฌํ๋ฉด ๊ณผ์ ์ ํน์ฑ์ ๊ด๊ณ์์ด ๋ชจ๋ ๊ณผ์ ์ ์ฑ๊ณต์ ์ธ ์ฌ๊ณ ํ๋์ด ์ผ์ด๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐํจ.
- ๋ฐ๋ฌ์ ์์ด ๋ฌธํ์ ์ํฅ์ ์ ์ ํ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์๋ค.
- ์๋์ ๋ ผ๋ฆฌ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํผ์์ ๊ฐ ์ ์ํ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋์ฑ ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์์ญ์ ๊ฒฝํ๊ณผ ์ง์์ ์์กดํ๋ค.
Vigotsky - Vygotsky ๊ต์๋ฐํ(scaffolding)์ ์ ํ
ํผ์์ ๋ ‘๋’์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ฌ๋ผ์ง๋๊ฐ, ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๊ณ ์ถ์๋ค๋ฉด, ๋น๊ณ ์ธ ํค๋ ‘์ฌ๋๊ณผ ์ฌ๋์ ๊ด๊ณ, ํ๊ฒฝ์ ์์’๊ฐ ํ์ต์ ์ผ๋ง๋ ์ํฅ์ ๋ผ์น ์ง ์๋ ค๊ณ ํ์๋ค.
- ํน์ฑ
- ์ฌํ๋ฌธํ์ ์์ธ์ ๊ฐ์กฐํจ.
- ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ๊ณผ ์ธ์ด๊ฐ ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ์ ์์ด ์ค์ํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ง๋๋ค๊ณ ๋ด.
- ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ & ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ
- ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ์ด ํ์ต๊ณผ ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ์ ๊ฐ์ ธ์จ๋ค. ๊ทธ๋์ ‘์ธ์ด’์ ์ญํ ์ด ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค๊ณ ๋ด. ‘์ธ์ด’๋ ์ํธ์์ฉ, ์ธ์์ ๋๊ตฌ๋ก ์ฌ์ฉ๋จ.
- ์ฌ์ ์ธ์ด(private speech)
- ๋ฌธํ & ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ
- ํ์ต๊ณผ ๋ฐ๋ค์ ๋ชจ๋ ์ธ์ด๋ฅผ ๋งค๊ฐ๋ก ํ ์ฌํ์ ์ํฉ ๋งฅ๋ฝ์์ ์ผ์ด๋๋ค.
- ํ ๋ฌธํ์ ์ธ์ด๋ ์๋์ด ์ธ๊ณ๋ฅผ ์ดํดํ๊ณ ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋๊ณผ ์ํธ์์ฉํ๋ ‘์ธ์ง์ ๋๊ตฌ’
- ZPD(Zone of proximal development), ๊ทผ์ ๋ฐ๋ฌ์์ญ
- ๋๊ตฐ๊ฐ ๋์์ค์ ํ ์ ์๋๋, ํผ์ ํ ์ ์๋๋, ๋์์ค๋ ๋ชปํ๋๋ ์ด ์ค์ ๋๊ตฐ๊ฐ ๋์์ค์ ํ ์ ์๋ ์์ญ์ ์๋ฏธํ๋ค.
- ์ญ๋์ ํ๊ฐ(dynamic assessment)
- Think-aloud : ๋ง๋ก ์ค๋ช ํ๊ฒ๋ ํ๋ ๊ฒ, ์ฌ์ ์ธ์ด๋ก ์๊ธฐ ์ค์ค๋ก๋ฅผ ๊ฐ๋ฅด์น๋ ๊ฒ์ ๊ฐ์กฐ!
- ZPD[ social interaction -> scaffolding -> internalization ] ๋ด์์ ์ด๋ฌํ ๊ณผ์ ๋ค์ด ์ผ์ด๋๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ค.
- Scaffolding์ ์ ํ ๐ซ
- ๋ชจ๋ธ๋ง(์๋ฒ)
- ์๋ฆฌ ๋ด์ด ์๊ฐํ๊ธฐ
- ์ง๋ฌธ
- ์์ด์ ์์ค์ ๋ง๊ฒ ์์ ์๋ฃ ์กฐ์ ํ๊ธฐ
- ์กฐ์ธ๊ณผ ๋จ์ (ํํธ์ง)
Piaget, Vygotsky ์ด๋ก ์ ๊ต์ค์ ์ ์ฉํ ๋ ํ์ฉํ ์ ์๋ ๊ต์์๋ฆฌ
Piaget
- ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๊ฒฝํ ์ ๊ณต
- ํ์๋ค์ด ์์ ์ด ์ดํดํ ๋ฐ๋ฅผ ๋ง๋ก ํํํ๋ ๊ฒ์ ๋๊ธฐ ์ํด(๋ด์ ์ธ cognition์ ์ฆ์ง์ ์ํด์? ์ด๊ฑฐ ํํ ๋ฉํ ์ธ์ง๋ฅผ ๋์ธ๋ค๊ตฌ ํ์๋) ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ ์ด์ฉํ๊ธฐ.
- ๋ ๋์ ํผ์์ ์ ๋ฐ๋ฌ๋จ๊ณ๋ก ๋์๊ฐ๊ธฐ ์ํ ํ์ต๊ฒฝํ ์ค๊ณํ๊ธฐ.
Vygotsky
- ๋ฌธํ์ ์ผ๋ก ์ ์ ํ ๋งฅ๋ฝ ์์์ ํ์ตํ๋์ด ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค.
- ํ์๋ค์ด ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ์ ํ ์ ์๋ ํ์ตํ๋์ ์ ๊ณต
- ํ์๋ค์ด ์ค์ค๋ก ์ดํดํ ๋ฐ๋ฅผ ์ธ์ด(์ฌ์ ์ธ์ด)๋ก ์ค๋ช ํ๋๋ก ๊ฒฉ๋ ค
- ํ์ตํ๋์ ํ์ต์์ ZPD ์์ญ ๋ด์ ์๋๋ก ๊ตฌ์ฑ
- ํ์ต๊ณผ ๋ฐ๋ฌ์ ์ด์งํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ์ง์์ ์ ๊ณต
Piaget ์ Vygotsky ์ ๊ด์ ๋น๊ต๐